Het is bijna niet voor te stellen, maar tijdens de laatste ijstijd (zo’n 20.000 jaar geleden) waren de Alpen bijna geheel met ijs bedekt. Alleen de hoogste toppen staken er bovenuit. Hoe anders is dat nu: uit alle macht proberen de Alpenlanden de gletsjers te redden. Niemand weet of dat gaat lukken, maar de kaarten staan niet erg goed.
Stubaier gletscher beschermd
Het is een even bijzonder als somber gezicht: op de Stubaier Gletscher in Tirol zijn grote delen van het ijs afgedekt met een witte laag folie van zo’n 5 mm dikte. De folie wordt in het voorjaar over de meest kwetsbare stukken ijs gelegd, vooral op de delen waar de zon de hele dag schijnt. Omdat er op dat moment nog veel sneeuw ligt valt de folie –eigenlijk zijn het fleecedekens- eigenlijk helemaal niet op in het landschap. Maar wie op dit moment de webcams bekijkt komt al snel tot de conclusie dat het er niet erg fraai uit ziet. Oorzaak: de sneeuwlaag op het ijs is zo goed als gesmolten en inmiddels ligt er op de niet bedekte delen een flink laagje gruis. Daardoor valt de folielaag behoorlijk uit de toon.
Bewegende liftpalen
De dekens liggen overigens niet alleen op de kwetsbare gletsjerdelen, maar ook op de heuvels van het snowpark en rondom de palen van de Eisgrat-kabelbaan. Ook dat heeft een reden. De palen zijn namelijk deels in het ijs gemonteerd en wanneer dit zou smelten, komt er te veel beweging in de palen. Dit kan - zeker in winderige omstandigheden - tot gevaarlijke situaties leiden.
Wandelen over het pad van fleecedekens
Het werkt wél
Hoe lelijk de dekens ook mogen zijn, het werkt wél. Op sommige plekken op de top kun je over de folie lopen en dan voel je hoe hard de laag eronder is. Stap je vervolgens naast zo’n bedekt gedeelte in de sneeuw, dan zak je daar zomaar bijna een halve meter in weg. Het bedekken van gletsjers gebeurt overigens op meer plekken in de Alpen, maar de vraag is wel of dit geen achterhoedegevecht is. Momenteel smelten de gletsjers overal ter wereld gemiddeld een halve meter tot een meter per jaar.
Het duurt 30 jaar voordat sneeuw is omgezet in gletsjerijs
Ter vergelijking: sneeuw doet er dertig jaar over voordat het gletsjerijs is geworden. Voorwaarde is dan wel dat het altijd vriest. En daar zit nou juist het probleem: in het algemeen zijn de temparturen te hoog waardoor er te weinig sneeuw valt of de sneeuw te kort blijft liggen. Los van de opwarming van de aarde, kent het smelten van de gletsjers ook z’n eigen dynamiek. Als er geen sneeuw ligt op de gletsjer, smelt het ijs sneller. Wit kaatst namelijk het zonlicht terug, terwijl donker gletsjerijs juist warmte opneemt. Vandaar ook dat de witte folie dit proces in ieder geval vertraagt.
Bruine sneeuw smelt sneller
Flinke kosten
Het bedekken van de Stubaier Gletscher kost zo’n drie ton per jaar, maar levert ook iets op. Doordat er meer gletsjerijs behouden blijft, kan het skigebied sneller open. De najaarssneeuw blijft immers eerder liggen op ijs dan op een warme ondergrond. Het bedekken van de gletsjer aan het einde van het Stubaital gebeurt al langer dan tien jaar. In totaal wordt jaarlijks 10 hectare ijs bedekt met de folie die op hun plaats blijven door er zakken zand op te leggen. Een klus die in totaal zo’n drie weken duurt. Op de Stubaier gletscher kan doorgaans tot begin juli worden geskied, daarna gaat het skigebied een paar maanden dicht. En dat is misschien maar goed ook, want zomerskiën is ook al niet echt bevorderlijk voor de gletsjers. De sneeuw wordt namelijk vuil van het skiën en daarmee donker van kleur waardoor het smeltproces eerder begint.
Klinkt allemaal wat somber, maar wij hebben in Nederland –ook voor Oostenrijkse skiploegen- een mooi alternatief: Snowworld Landgraaf!
Over Kees
Skiën is voor Kees als een tweede leven. In het normale leven is hij geen snelheidsduivel, maar op de piste…Hij gaat meerdere keren per jaar naar de bergen. Zijn favoriete skigebieden liggen vooral in Zwitserland.