Snel last van koude handen en voeten op de piste? 5 tips die ècht werken!

De oorzaak van handen en voeten zo koud als ijsklontjes

Zodra de temperatuur zakt, koelen je handen en voeten als eerste af. Hoe dit komt? De belangrijkste taak van je lichaam is overleven, bij dalende temperaturen wil je lichaam vooral de belangrijkste organen warm houden. Om dit zo efficiënt mogelijk te kunnen doen vernauwen de bloedvaten in je handen en voeten zich, zodat het warme bloed voornamelijk in je romp en hoofd blijft. Dit overlevingsmechanisme is natuurlijk fantastisch, maar bij sommige mensen registreren de hersenen al bij een temperatuur van 15 °C extreme kou en treedt dit fysiologisch verschijnsel in werking. Bij zo’n 15% van de vrouwen en 10% van de mannen is dit het geval. Op koude wintersportdagen ligt het risico op koude handen en voeten voor iedereen op de loer. Met deze 5 verwarmende tips ben jij ervan verzekerd dat je comfortabel warm de pistes afdaalt.

Tip 1: zo blijven je handen warm met handschoenen

Je handen warm houden begint natuurlijk met het dragen van een paar handschoenen. Hier komen de beste tips op een rijtje:

• Binnenhandschoenen: Ook wel onderhandschoenen genoemd. Het dragen van een binnenhandschoen zorgt voor een wereld van verschil. Dit komt niet alleen door het extra isolatielaagje dat je creëert, maar ook doordat je binnenhandschoenen het zweet opvangen, waardoor niet je hele handschoen van binnen kleddernat wordt.
  • Heb je snel last van zweethanden? Neem dan een extra paar binnenhandschoenen mee en wissel ze af en toe om. Thuisgekomen was je ze het liefst even in een sopje zodat ze de volgende dag weer maximaal in staat zijn het vocht op te nemen. Binnenhandschoenen hoeven niet duur te zijn, een polyester exemplaar vind je al rond de € 15,-.
• Wanten versus handschoenen met vingers: Wanten houden je handen een stuk beter warm. Doordat je vingers gezellig bij elkaar zitten geven ze de warmte aan elkaar door. Je bent alleen een stuk minder flexibel met je handen. Bij het vastmaken van de sluitingen van je schoen bijvoorbeeld, moet je je wanten eerst even uitdoen voordat je dit klusje kunt klaren.
  • Tip: draag een paar binnenhandschoenen onder je wanten. Als je iets uit je rugzak wilt pakken of je skischoenen vast wilt maken, hoef je alleen je wanten uit te doen en koelen je handen niet gelijk af.
• Verwarmde handschoenen. Wil je het jezelf helemaal comfortabel maken, kies dan voor elektrisch verwarmde handschoenen. De meesten zijn uitgerust in verschillende warmtestanden. Kies de hoogste stand als je je handen op wilt warmen en schakel daarna over op een lagere stand. Zo voorkom je dat je handen gaan zweten (en dus snel kunnen afkoelen).
  • Reken op een gemiddelde warmteduur van zo’n 8 uur, afhankelijk van de omgevingstemperatuur en welke warmtestand je gebruikt. Natuurlijk is het altijd mogelijk een extra setje batterijen aan te schaffen, zodat je de hele dag door verzekerd bent van warme handen. Voor een goed paar verwarmde skihandschoenen ben je tussen de € 150,- en € 200,- kwijt. Het is even een investering, maar dan heb je ook wat!
• Gewone skihandschoenen. Afhankelijk van je budget kun je het heel gek maken met skihandschoenen. Let er in ieder geval op dat ze ademend en wind- en waterbestendig zijn. Leren handschoenen zijn weliswaar duurder in aanschaf, maar gaan langer mee. Zorg dat de handschoenen bij de manchetten goed aansluiten, zodat kou en vocht geen kans krijgt om binnen te kopen.
  • Wil je met je handschoen je telefoon aan- en uit kunnen zetten? Tegenwoordig zijn veel skihandschoenen uitgerust met touchscreen geleiding aan de duim- en wijsvinger.

Tip 2: let hierop bij het kiezen van je skisokken

• De dikte van de sok. Je zou zeggen dat dikkere sokken je voeten beter warm houden. Dit is tot op zekere hoogte waar. Behalve als deze dikkere sok ervoor zorgt dat je weinig ruimte meer in je skischoen overhoudt waardoor je skischoen te strak komt te zitten. Een te strakke skischoen knelt je bloedvaten af waardoor je bloedcirculatie geremd wordt. Met koude voeten tot gevolg.
• Materiaal van de sok. Veel mensen zweren bij (merino)wollen sokken. Voor de mensen die gezegend zijn met voeten die niet snel zweten zijn skisokken van wol een goede keuze. Wol heeft als eigenschap warmte ontzettend goed vast te houden.
  • Heb je snel last van transpirerende voeten? Kies dan liever voor sokken van een synthetisch materiaal zoals (een mix van) polyester, bamboe en coolmax. Deze materialen zijn goed in staat het vocht te transporteren, waarna het de mogelijkheid heeft te verdampen. Wol daarentegen heeft als eigenschap vocht vast te houden, waardoor je voeten sneller klam aanvoelen.
  • Ook is het een goed idee om sokken te kiezen waar wat elasthaan (ook wel spandex genoemd) in is verwerkt. Dit elastische materiaal verbetert de pasvorm van de sok, waardoor de bloedcirculatie optimaal wordt ondersteund.
• Verwarmde sokken. Voor de rasechte koukleumen onder ons zijn elektrisch verwarmde sokken een geweldige uitvinding. De warmtegeleiders lopen vooral rondom de tenen, vandaaruit worden de rest van je voeten aangenaam warm.
  • Deze warmtegeleiders zijn zo dun dat je ze niet voelt zitten tijdens het dragen. De bediening is heel eenvoudig; aan de bovenkant van de sok (net boven je skischoen) zit een knop waarmee je alles kunt regelen. Hiermee kun je de sok aanzetten, uitzetten of in een andere warmtestand zetten. Vind je het vervelend om de pijpen van je skibroek omhoog te stropen? Kies dan voor verwarmde skisokken met een afstandsbediening.
  • Ga er vanuit dat verwarmde sokken je zo’n 8 uur lang warme voeten bezorgen.
  • Wil je liever je eigen skisokken gebruiken? In plaats van verwarmde sokken kun je ook kiezen voor verwarmde inlegzolen. Deze bedien je heel eenvoudig met een afstandsbediening.

Voorkom zweetvoeten

Doordat je veel beweegt is de kans op zweetvoeten groot. Helaas hebben zweetvoeten de eigenschap snel af te koelen, want vocht laat zich lastiger opwarmen dan droge lucht.

• Transpiratie zalf voor zweetvoeten is echt een aanrader. De werking van dit zalfje merk je na enkele dagen, dus begin een paar dagen voordat je op wintersport gaat al met smeren.
• Voetspray en voetpoeder werken al vanaf het eerste gebruik, maar hun werking is net iets anders. Het magnesiumcarbonaat in deze middelen zorgt ervoor dat het vocht wordt geabsorbeerd, waardoor je voeten langer droog aanvoelen. Echter deze vochtopname is natuurlijk beperkt. Daarnaast bevatten deze producten een middel met antibacteriële werking, zodat het risico op een schimmel of bacteriële infectie buiten de deur wordt gehouden. 

Tip 3. warme handen en voeten begint bij het warm houden van de rest van je lichaam

Als je hersenen registreren dat je romp afkoelt, dan zullen zij als eerste een seintje geven aan de bloedvaten in je handen en voeten. Deze zullen zich vernauwen zodat de bloedsomloop zich voornamelijk concentreert rondom de belangrijkste organen in je romp (en hoofd).  Bij veel mensen zullen ook de armen en benen vervolgens snel koud aanvoelen. Het warm houden van je handen en voeten begint dus bij het warm houden van je romp en hoofd.

• Kleed je aan in lagen. Deze tip heb je natuurlijk vaker gehoord. Maar wat je misschien niet weet is dat het hierbij niet enkel gaat om isolatielagen, minstens zo belangrijk zijn de extra luchtlagen die je creëert. Het zijn juist de luchtlagen die nodig zijn om het vocht in te laten verdampen.
  • Draag dus als eerste laag een thermoshirt met lange mouwen en een thermobroek. Kies een set van polyester. Nooit van wol. Wol heeft de eigenschap vocht goed vast te houden. Als je wol op je lichaam draagt voelt je lijf snel klam aan en koelt het juist sneller af. Polyester heeft als eigenschap het vocht te transporteren van je lichaam naar de volgende luchtlaag.
  • Het is dus ook beter om in plaats van 1 dikke trui te kiezen voor 2 dunnere truien, zodat je een extra luchtlaag creëert. De eerste trui zou een skipully kunnen zijn van fleece of polyester. De tweede trui zou dan een (dunne) wollen trui kunnen zijn die perfect dienstdoet als warme isolatielaag.
  • De thermolaag mag lekker nauw aansluiten op je lichaam, maar de volgende lagen moeten wat wijder vallen. Zodat de luchtlaag ook echt aanwezig is.
  • Tenslotte draag je natuurlijk een ademende en waterdichte ski jas en broek eroverheen. Dit kan ook een verwarmde jas zijn, waarin dons is verwerkt.
• Muts, helmmuts en buffer. Veel van je lichaamswarmte gaat ongemerkt verloren via je hoofd. Verwissel tijdens een pauze je helm dus direct voor een warmte muts.
  • Op dagen waarbij de kou je in het gezicht slaat als je de piste af suist, is het dragen van een helmmuts een goed idee.
  • Draag je een ski pully dan wordt je nek al enigszins warm gehouden, maar een ski buffer (nekwarmer) werkt nog effectiever.

Tip 4: tips voor op de piste

De eerste 3 tips gaan over je kleding. Maar wat kun je nu het beste doen als je eenmaal op de piste bent?

• Verspreid je energie over de hele dag. Als je al je energie direct verbruikt, is de kans groot dat je het daarna rustiger aan gaat doet. Hoe minder je beweegt, hoe minder lichaamswarmte er wordt opgewerkt.
  • Het is verleidelijk om lange pauzes te nemen, maar vooral als je een sneeuwdag te pakken hebt is het belangrijk de hele dag rustig en gelijkmatig in beweging te blijven.
• Verwijder de sneeuw regelmatig van je ski- of snowboardschoenen. Do we need to say more?
• Kies de juiste pistes. Schijnt de zon ergens? Een zonnige piste voelt een stuk warmer aan dan een schaduwpiste. Zoek ook uit waar de wind vandaan komt. Vermijd de pistes die veel wind vangen. Blijf ook liever wat lager in het skigebied. Hoe hoger op de berg, hoe kouder het wordt. Bij droge lucht daalt elke 100 meter de temperatuur met 1 °C. Bij vochtige lucht is dat 0,6 °C. En tenslotte, blijf alvorens je aan de afdaling begint niet te lang boven van het uitzicht genieten. Hoe verleidelijk ook, je hebt net een tijdje stil gezeten in de gondel en hoog op de berg koel je ook nog eens snel af.
• Eet en drink jezelf warm. Een kom soep warmt je beter op dan een salade. Kies warme thee in plaats van koude dranken. Sowieso is hydratie ontzetten belangrijk. Ook al is het koud buiten, tijdens het skiën of snowboarden verlies je door je inspanningen ongemerkt veel vocht. Om alle lichaamsprocessen goed op gang te houden is voldoende water (thee) drinken essentieel.
  • En alcohol? Van een glaasje glühwein word je toch lekker warm? Dat klopt helemaal. Door alcohol verwijden de bloedvaten zich waardoor het bloed beter kan doorstromen, zo kan de warmte beter verspreid worden in je lichaam. Maar hier zit een addertje onder het gras. Door de verwijding van je bloedvaten verlies je juist ook veel warmte. Je lichaam voelt tijdelijk weliswaar minder koud aan, maar je interne temperatuur daalt. Na een half uurtje zullen je bloedvaten zich weer vernauwen en heb je het juist extra koud. Beperk dus je alcoholinname. Wat kun je wel doen om warm te blijven? Tijdens de après-ski mee springen is misschien niet eens zo’n gek idee!

Tip 5. ga warm en droog van huis weg.

Heb je lang stilgezeten tijdens het ontbijt? De echte koukleumen onder ons kunnen dan al last hebben van koude handen en voeten. Opwarmen in de kou is een stuk lastiger dan binnen. Zorg dus dat je na het ontbijt even wat beweegt. Ruim desnoods wat op, zit je in een hotel neem dan de trap in plaats van de lift, probeer in ieder geval in beweging te blijven.

• Houd je schoenen droog. Natte skischoenen staan garant voor koude voeten. Het is dus essentieel dat je er alles aan doet om je schoenen zo goed mogelijk na een skidag te drogen.
  • Heeft de accommodatie geen skischoenendrogers? Zet dan je ski- of snowboardschoenen bij de kachel aan het einde van de dag. Zorg dat je de clips en het klittenband sluit, zo behoudt je schoen de juiste pasvorm. Betaalbare schoenendrogers kun je overigens in alle gespecialiseerde wintersportzaken vinden.
  • Draag ook elke dag schone sokken. Als je sokken draagt die niet gewassen zijn, zijn ze minder in staat het vocht op te nemen.
• Houd je handschoenen droog. Wat voor je schoenen geldt, geldt ook voor je handschoenen. Ook voor je handschoenen kun je een schoenendroger gebruiken. Geen schoenendroger voorhanden? Leg ze dan te drogen bij (niet op) een kachel.

Dit jaar ben jij zowel de pistes als de kou de baas, veel wintersportplezier!